Litouwen is de eerste van de nieuwe lidstaten van de Europese Unie waarvan de hoofdstad de eretitel krijgt van Europese Hoofdstad van Europa. Het jaar 2009 zal een bijzonder jaar worden voor Litouwen, want ook de duizendste verjaardag van de eerste vermelding van de naam Litouwen wordt in dat jaar gevierd.Het programma voor "Vilnius - Europese Hoofdstad van Europa 2009" werd in april 2005 gepresenteerd aan de commissie van onafhankelijke experts, aangesteld door de Europese Unie. Deze commissie waardeerde het door Vilnius voorgestelde programma van culturele activiteiten bijzonder en was unaniem in haar aanbevelingen aan het Europees Parlement en het bestuur van de Europese Unie om Vilnius tot Culturele Hoofdstad van Europa in 2009 te benoemen.
Op 23 juni ondertekenden Vladimiras Prudnikovas, de Minister van Cultuur van de Republiek Litouwen, en Arturas Zuokas, de burgemeester van Vilnius, de Nota van Intentie met betrekking tot het programma "Vilnius - Europese Hoofdstad van Europa 2009", met daarin de grove lijnen voor de plannen voor de nabije toekomst en de afspraken die zijn gemaakt omtrent het coordineren van activiteiten tussen de twee eerder genoemde instituten.